Tueis
Taxus baccata
Taxaceae
Àutri noum : Liéu, Ife, Aubre-de-vido, Ourmin, Bos-de-la-santo-Baumo.
Noms en français : If, If commun.
Descripcioun :Lou tueis, aubre que se rescontre dins li relarg umide de colo, èi pas di mai coumun. Defèt es esta derraba pèr li païsan que si fueio soun proun empouisounanto pèr li bèsti. Se recounèis à la coulour roujo de soun pège e à si fueio en aguio, bèn verdo dessubre e mai claro dessouto. Li pèd mascle e femello soun diferènt. Li femello porton, au mes d'avoust li "fru" roujo (arile) .
Usanço :La planto es empouisounanto dins tóuti si partido aleva l'arile roujo qu'èi poussible de manja pèr eisèmple en counfituro. Avisas-vous de pas garda la grano negro (fotò) ! D'ùni produ chimi dóu tueis soun estudia que poudrien èstre bon pèr lucha contro lou cancèr (taxol).
Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Taxus
Famiho : Taxaceae
Coulour de la flour :
Brunello
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Colo
- Basso mountagno
- Ribiero
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Taxus baccata L., 1753
Tè-dis-Aup
Dryas octopetala
Rosaceae
Autre noum : Driado(-di-vue-petalo).
Noms en français : Chênette, Dryade à huit pétales.
Descripcioun :Planto que fai de grand tapis que rebalon au sòu. Li ramo soun lignouso e li fueio fan pensa à de pichòti fueio de chaine. Li flour soun souleto sus li cambo e an de 7 à 12 petalo blanco.
Usanço :Li fueio secado sèrvon pèr adouba de tisano bono pèr la digestioun (20 g pèr un litre d'aigo).
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Dryas
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Auto mountagno
- Mountagno mejano
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Dryas octopetala L., 1753